Wat is een dwangstoornis?
Een dwangstoornis of obsessief compulsieve stoornis is niet altijd direct zichtbaar voor anderen, maar is erg belastend en kan ernstige beperkingen met zich mee brengen. Bij een dwangstoornis heb je last van dwanggedachten en/of dwanghandelingen. De gedachten en handelingen kosten je veel tijd, roepen angst of spanningen op en zorgen voor problemen in je dagelijks leven.
Dwanggedachten zijn opdringerige gedachten die steeds terugkomen in je hoofd en die je eigenlijk niet wil hebben. We noemen dwanggedachten met een ander woord ook wel obsessies. Dwanggedachten zijn vaak beangstigend en roepen spanning op. Om deze angst onder controle te houden maak je gebruik van dwanghandelingen. Dwanghandelingen zijn rituelen of handelingen die je van jezelf steeds weer moet uitvoeren. Bijvoorbeeld continue in je hoofd tellen, je handen wassen of de deur controleren. Een ander woord voor dwanghandelingen is dit compulsies.
Heb je last van bovenstaande of soortgelijke klachten en vraag je je af of je een dwangstoornis hebt? Je bent niet alleen.
Klachten
Iedereen maakt zich weleens zorgen of is bezorgd over zijn of haar dagelijkse leven. Wanneer je een dwangstoornis hebt, heb je last van dwanggedachten en dwanghandelingen.
De dwanggedachten kenmerken zich als aanhoudende gedachten, impulsen of voorstellingen die ernstige angst of lijden veroorzaken. Dwanggedachten lijken zich aan je op te dringen zonder dat je dat wilt, ze passen niet bij je. Je kunt bijvoorbeeld last hebben van de opdringerige gedachte besmet te worden door vuil of ziektekiemen (smetvrees), de gedachte dat er een ongeluk gaat gebeuren doordat jij iets doet of laat, de gedachten dat je agressieve dingen gaat doen.
Dwanggedachten kunnen je hele leven in beslag nemen en maken het vaak moeilijk om te werken of studeren. Jouw vrije tijd, sociale activiteiten of relaties met anderen kunnen ernstig onder druk komen te staan.
Omdat dwanggedachten spanning of angst oproepen probeer je ze actief te onderdrukken of neutraliseren met een bepaalde handeling. Deze dwanghandelingen bestaan uit herhalende activiteiten waartoe je je gedwongen voelt om deze uit te voeren. Er zijn verschillende voorbeelden van dwanghandelingen die je ernstig kunnen beperken in je doen en laten. Veelvoorkomende dwanghandelingen zijn opruimen, controleren en handen wassen. Dwanghandelingen kunnen zich ook in je hoofd afspelen bijvoorbeeld door in stilte te tellen of constant woorden te herhalen.
Dwangklachten komen in verschillende mate en ernst voor. Er is sprake van een dwangstoornis als de klachten langere tijd achtereen aanwezig zijn en de dwanggedachten en/of dwanghandelingen meer dan één uur per dag in beslag nemen. Dwang gaat gepaard met heftige angst in situaties die tot de dwanggedachten kunnen leiden, daarom ga je dergelijke situaties meer en meer vermijden. Zo vermijden mensen met smetvrees bijvoorbeeld het openbaar toilet of lukt het hen niet op in een restaurant uit eten te gaan.
De inhoud van dwanggedachten en dwanghandelingen varieert van persoon tot persoon, waarbij er verschillende thema’s te onderscheiden zijn:
Heb je last van bovenstaande of soortgelijke klachten en vraag je je af of je een dwangstoornis hebt? Je bent niet alleen.
Oorzaken
Bij het ontstaan van een dwangstoornis zijn net als bij andere psychische problemen meerdere oorzaken betrokken. Hierin spelen zowel biologische, psychische als sociale factoren een rol: ‘het biopsychosociaal model’. De mate waarin deze factoren bijdragen aan het ontstaan van een depressie verschillen van persoon tot persoon.
Bij je behandeling is het belangrijk dat al deze oorzaken aandacht krijgen, zodat je samen met je behandelaar aan de dieperliggende oorzaken van je klachten kunt werken.
Gevolgen
Een dwangstoornis ziet er bij iedereen anders uit. De klachten en problemen kunnen verschillend zijn qua ernst en duur.
Als je lijdt aan een dwangstoornis heb je last van ernstige beperkingen in je dagelijkse leven. Dwanggedachten roepen vaak heftige angst en een verlammende spanning op. Dwanghandelingen kunnen zoveel tijd in beslag nemen dat je geen tijd meer hebt om te ontspannen en normale zaken als boodschappen doen nite meer lukken. Veel mensen schamen zich voor hun klachten en zonderen zich daarom af.
Voor familie en geliefden zijn de gevolgen vaak groot. Dwangklachten zijn hardnekkig zijn en gaan vaak niet vanzelf over. Omdat eenvoudige adviezen en tips niet werekn kunnen gevoelens van machteloosheid. Dat maakt leven met iemand met een dwangstoornis zwaar en belastend. Partners kunnen in isolement terecht komen of het gevoel hebben hun geliefden te verliezen. Het is daarom erg belangrijk om de mensen uit je omgeving te ondersteunen.
Heb je last van bovenstaande of soortgelijke klachten en vraag je je af of je een dwangstoornis hebt? Je bent niet alleen
Behandeling
Er zijn verschillende vormen van behandeling die bewezen effectief zijn voor dwangstoornissen. Bij alle behandelingen is het contact, de relatie met je behandelaar, de bepalende factor of de gesprekken helpen of niet. In deze relatie is vertrouwen nodig, zodat je dingen kunt bespreken die je moeilijk vindt en er dingen gezegd kunnen worden die niet makkelijk zijn om te horen.
Behandelvormen
Onze behandelingen richten zich niet enkel op vermindering van je klachten en problemen. Samen met jou onderzoeken we de onderliggende oorzaken, zodat je de handvatten krijgt om tot duurzaam herstel te komen. Wij bieden de volgende bewezen effectieve behandeling bij dwangstoornissen:
Wil je weten welke behandeling het beste bij jou past?
Vóórkomen
Een dwangstoornis komt vaak voor. In Nederland heeft ongeveer één op de honderd (1%) van alle volwassenen op enig moment in zijn of haar leven last van een dwangstoornis.
Bij 65% van de mensen met een dwangstoornis begint de stoornis voor het 25e levensjaar en bij minder da 35% begint de stoornis na het 35e levensjaar.
Dwangstoornissen komen iets vaker voor bij vrouwen dan bij mannen op volwasseneleeftijd. Op jongere leeftijd hebben mannen juist vaker last van een dwangstoornis.
Beloop
Bij de meeste mensen ontwikkelingen dwangklachten zich geleidelijk, waarbij de klachten in ernst toenemen. Zonder behandeling nemen de klachten niet in de meeste gevallen niet af. Wel kan de ernst van de klachten wisselen in de tijd. Om te voorkomen dat je dagelijks leven ernst verstoord raakt is het belangrijk om snel een goede behandeling te starten.
Bronnen:
R. de Graaf, M. ten Have, S. van Dorsselaer. NEMESIS 2: De psychische gezondheid van de Nederlandse bevolking (2010);
www.hersenstichting.nl
PERSOONLIJKE ERVARINGEN
“Bij mijn behandelaar kon ik mijn verhaal kwijt en voelde ik mij begrepen. Ze hielp mij mijn eigen tempo te bepalen op momenten dat ik er even doorheen zat en gaf me net dat extra zetje als het nodig was.”
RALPH, bekend met angstklachten“Met een duidelijk plan van aanpak lukte het me om weer goed voor mezelf te gaan zorgen. Daarna kon ik stilstaan bij mezelf en mijn verleden. Ik begrijp nu waar mijn verdriet vandaan komt.”
Heb je een vraag of wil je een bericht achterlaten?
Neem simpelweg contact met ons op via het formulier hieronder.