Wat is een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis?

In de loop van je leven ontstaan er patronen in je denken of in je gedrag. Sommige patronen helpen je om vooruit te komen. Andere patronen zijn schadelijk of belemmerend in je leven. Destructieve patronen kunnen ontstaan als er in je jeugd aan bepaalde basisbehoeften, zoals veiligheid en verbondenheid met anderen, onvoldoende tegemoet is gekomen. Er zijn veel verschillende soorten patronen waar je last van kunt hebben.

Een voorbeeld van een beperkend of schadelijk patroon is een patroon passend bij een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis. Dit houdt in dat je continue bezig bent met orde en controle zoeken of behouden. Je kunt daarbij perfectionistisch zijn en veel tijd besteden aan de dingen zo goed mogelijk doen. Dit gaat ten koste van flexibiliteit en efficiëntie. Doorgaans stel je ook hoge eisen aan jezelf en de mensen in je omgeving: de dingen moeten gaan zoals jij dat wilt. Ook ben je geneigd dingen te controleren (controle dwang) en kun je moeite hebben om besluiten te nemen. Daarnaast vind je het moeilijk om taken uit handen te geven. Deze zaken kunnen je dagelijks functioneren ernstig belemmeren.

Heb je last van soortgelijke patronen en vraag je je af of je een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis hebt? Je bent niet alleen.

Klachten

Als je een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis hebt, ben je vaak extreem perfectionistisch. Daarnaast heb je, meer dan andere mensen, behoefte aan controle en kun je last hebben van dwangmatigheden. Daarnaast kun je last hebben van enkele of meerdere van onderstaande klachten:

  • Obsessief bezig zijn met details – Je hecht overmatig veel betekenis aan regels, lijstjes of schema’s
  • Perfectionisme – Je vindt het lastig om een taak af te ronden voordat het perfect is
  • Extreme werkdrang – Je werk is zo belangrijk dat het ten koste gaat van familie en vrije tijd
  • Te nauwgezet – Je bent overmatig bezig met “hoe het hoort” en hanteert strikte normen en waarden voor jezelf en anderen
  • Rigiditeit – Je kunt overmatig toegewijd, koppig of star zijn
  • Moeite met delegeren – Je vindt het moeilijk werk uit handen te geven
  • Vermoeidheid – Je vraagt regelmatig te veel van jezelf, hierdoor kun je uitgeput raken

Heb je last van bovenstaande of soortgelijke klachten en vraag je je af of je een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis hebt? Je bent niet alleen.

Oorzaken

Persoonlijkheidsstoornissen hebben altijd meerdere oorzaken. Hierin spelen zowel biologische, psychische als sociale factoren een rol, het ‘biopsychosociaal model’. De mate waarin deze factoren bijdragen aan het ontstaan van een persoonlijkheidsstoornis verschillen van persoon tot persoon.

In het geval van de dwangmatige persoonlijkheidsstoornis speelt vaak een onveilige, strenge opvoeding, en negatief kritische houding van ouders een grote rol. Emotioneel kan je jeugd kil zijn geweest, waardoor je niet goed hebt geleerd hoe je met emoties kunt omgaan. Als kind was je waarschijnlijk van nature al wat angstig en dwangmatig aangelegd. En als veel de nadruk is gelegd op moeten presteren en op onafhankelijkheid kan dat ook een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis.

Bij je behandeling is het belangrijk dat al deze oorzaken aandacht krijgen, zodat je samen met je behandelaar aan de dieperliggende oorzaken van je klachten kunt werken.

Gevolgen

Een obsessief compulsieve (dwangmatige) persoonlijkheidsstoornis ziet er bij iedereen anders uit. De klachten en problemen kunnen verschillen in ernst en duur.

Als je lijdt aan een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis heb je last van zich herhalende patronen die je functioneren op het gebied van relaties en werk negatief beïnvloeden. Werken of contact onderhouden met vrienden en familie lukt vaak minder goed. Iedereen heeft goede en wat minder goede eigenschappen. Wanneer je werk, relaties en andere aspecten in je leven ernstig lijden onder je persoonlijke karaktereigenschappen, dan pas is sprake van persoonlijkheidsproblematiek.

Door de persoonlijkheidsproblematiek kun je naast je klachten ook een depressie of angstproblematiek ontwikkelen.

Heb je last van bovenstaande of soortgelijke klachten en vraag je je af of je een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis hebt? Je bent niet alleen.

Behandeling

Er zijn verschillende vormen van behandeling die bewezen effectief zijn voor persoonlijkheidsstoornissen. Bij alle behandelingen is het contact en de relatie met je behandelaar de bepalende factor of de gesprekken helpen of niet. In deze relatie is vertrouwen nodig, zodat je dingen kunt bespreken die je moeilijk vindt en er dingen gezegd kunnen worden die niet makkelijk zijn om te horen.

Behandelvormen

Onze behandelingen richten zich niet enkel op vermindering van je klachten en problemen. Samen met jou onderzoeken we de onderliggende oorzaken, zodat je de handvatten krijgt om tot duurzaam herstel te komen. Wij bieden de volgende bewezen effectieve behandeling bij een dwangmatige persoonlijkheidsstoonis:

  • Schematherapie – hardnekkige negatieve overtuigingen over jezelf aanpakken en beperkende patronen doorbreken
  • Vaardigheidstraining – leren herkennen van je beperkende overtuiging en emoties, ombuigen van beperkend gedrag

Wil je weten welke behandeling het beste bij jou past?

Vóórkomen

Persoonlijkheidsstoornissen komen erg veel voor. Ongeveer 13% van de bevolking heeft een persoonlijkheidsstoornis. Ongeveer 2,1% van de mensen heeft de dwangmatige persoonlijkheidsstoornis. Het komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Vaak ontstaat het al in de puberteit, maar een diagnose wordt doorgaans niet gesteld vóór het achttiende levensjaar.

Beloop

Persoonlijkheidsstoornissen ontstaan vaak al in de pubertijd en verdwijnen doorgaans niet vanzelf. De klachten kunnen minder worden wanneer iemand ouder wordt en richting de middelbare leeftijd gaat. Een goede behandeling is essentieel om de klachten en symptomen te helpen verminderen.

Bronnen:
Kenniscentrumps.nl
Volksgezondheidenzorg.info

PERSOONLIJKE ERVARINGEN

“Bij mijn behandelaar kon ik mijn verhaal kwijt en voelde ik mij begrepen. Ze hielp mij mijn eigen tempo te bepalen op momenten dat ik er even doorheen zat en gaf me net dat extra zetje als het nodig was.”

“Met een duidelijk plan van aanpak lukte het me om weer goed voor mezelf te gaan zorgen. Daarna kon ik stilstaan bij mezelf en mijn verleden. Ik begrijp nu waar mijn verdriet vandaan komt.”

Heb je een vraag of wil je een bericht achterlaten?

Neem simpelweg contact met ons op via het formulier hieronder.

    Hoe heeft u ons gevonden?