Wat is een conversiestoornis?
Bij een conversiestoornis, ook wel functioneel-neurologisch-symptoomstoornis genoemd, is er sprake van één of meer lichamelijke symptomen die lijken op een neurologische aandoening. Denk hierbij aan epilepsie, blindheid en verlamming. Echter, wanneer je medisch onderzocht wordt, wordt er geen medische/lichamelijke oorzaak hiervoor gevonden. Dit betekent echter niet dat jij je aanstelt of het verzint.
Naast een medische oorzaak kan er ook naar emotionele of psychische oorzaken worden gekeken als er sprake is van een lichamelijke klacht. We weten namelijk dat emotionele of psychische problemen ook kunnen zorgen voor lichamelijke klachten. Neem bijvoorbeeld een nare ervaring uit het verleden. Je hersenen kunnen dit psychische probleem omzetten in een lichamelijk probleem.
Een conversiestoornis komt niet vaak voor. Exacte cijfers zijn er niet, maar de schatting is dat ongeveer 5% van de mensen die bij een neuroloog komt een conversiestoornis heeft [1]. Gelukkig gaan steeds meer mensen hun ervaringen delen, waardoor het makkelijker wordt om hulp te vragen.
Heb je last van bovenstaande of soortgelijke klachten en vraag je je af of je een conversiestoornis/ functioneel-neurologisch-symptoomstoornis hebt? Je bent niet alleen.
Als er sprake is van een conversiestoornis, ook wel functioneel-neurologisch-symptoomstoornis genoemd, dan heb je last van één of meer lichamelijke symptomen die lijken op een neurologische aandoening. Denk hierbij aan epilepsie, blindheid en verlamming. Echter, wanneer bij medisch onderzoek wordt er geen medische/lichamelijke oorzaak hiervoor gevonden. Er wordt bij een conversiestoornis onderscheid gemaakt in een acute episode, waarbij de symptomen korter dan 6 maanden aanwezig zijn, en persisterend, waarbij de symptomen 6 maanden of langer aanwezig zijn.
Een conversiestoornis kenmerkt zich meestal niet alleen door lichamelijke klachten. Vaak ga je situaties vermijden waarvan je het idee hebt dat ze lichamelijke klachten kunnen uitlokken of waarbij het gevaarlijk is als een lichamelijke klacht opspeelt (denk hierbij aan verlammingsverschijnselen tijdens het autorijden). Daarnaast kun je bang zijn dat er toch een ernstige lichamelijke oorzaak onder ligt die nog niet gevonden is. Ook kan je aan jezelf gaan twijfelen, aangezien artsen je wellicht vertellen dat er lichamelijk niets aan de hand is, maar jij desondanks klachten blijft ervaren.
Verder kan een conversiestoornis gepaard gaan met je sociaal terugtrekken. Bij een conversiestoornis kunnen meerdere van onderstaande klachten op de voorgrond treden:
Heb je last van bovenstaande of soortgelijke klachten en vraag je je af of je een depressie hebt? Je bent niet alleen.
Oorzaken
Bij het ontstaan van een conversiestoornis zijn net als bij andere psychische problemen meerdere oorzaken betrokken. Hierin spelen zowel biologische, psychische als sociale factoren een rol: ‘het biopsychosociaal model’. De mate waarin deze factoren bijdragen aan het ontstaan van een conversiestoornis verschillen van persoon tot persoon.
Bij je behandeling is het belangrijk dat al deze oorzaken aandacht krijgen, zodat je samen met je behandelaar aan de dieperliggende oorzaken van je klachten kunt werken.
Gevolgen
Een conversiestoornis ziet er bij iedereen anders uit. De klachten en problemen kunnen verschillend zijn qua ernst en duur. Als je lijdt aan een conversiestoornis ben je vaak geneigd situaties te vermijden waarin je geen lichamelijke klachten wilt ervaren, bijvoorbeeld geen verlammingsverschijnselen in een supermarkt of trein. Ook kan werken moeilijk worden en soms is het zelfs te moeilijk om je huis nog uit te komen. Jouw lichamelijke klachten en vermijding kunnen je ernstig beperken in je sociaal en maatschappelijk functioneren. Contacten onderhouden met familie en vrienden lukt vaak wel, maar je voelt je mogelijk niet serieus genomen of schaamt je voor je klachten, waardoor je ook deze contacten kunt gaan vermijden.
Verder kan het ook erg frustrerend en machteloos voelen als er geen lichamelijke oorzaak voor je klachten wordt gevonden, ondanks alle onderzoeken die je ondergaat.
Voor familie en geliefden zijn de gevolgen vaak groot. Leven met iemand met een conversiestoornis kan zwaar en belastend zijn. Partners kunnen in isolement terecht komen of het gevoel hebben hun geliefden te verliezen. Het is daarom erg belangrijk om de mensen uit je omgeving te ondersteunen.
Heb je last van bovenstaande of soortgelijke klachten en vraag je je af of je een conversiestoornis/ functioneel-neurologisch-symptoomstoornis hebt? Je bent niet alleen.
Behandeling
Er zijn verschillende vormen van behandeling die bewezen effectief zijn voor een conversiestoornis. Bij alle behandelingen is het contact, de relatie met je behandelaar, de bepalende factor of de gesprekken helpen of niet. In deze relatie is vertrouwen nodig, zodat je dingen kunt bespreken die je moeilijk vindt en er dingen gezegd kunnen worden die niet makkelijk zijn om te horen.
Behandelvormen
Onze behandelingen richten zich niet enkel op vermindering van je klachten en problemen. Samen met jou onderzoeken we de onderliggende oorzaken, zodat je de handvatten krijgt om tot duurzaam herstel te komen. Wij bieden de volgende bewezen effectieve behandeling bij conversiestoornissen:
Wil je weten welke behandeling het beste bij jou past?
Vóórkomen
Een conversiestoornis komt niet vaak voor. Exacte cijfers zijn er niet, maar de schatting is dat ongeveer 5% van de mensen die bij een neuroloog komt een conversiestoornis heeft [1]. Per jaar hebben ongeveer 2-5 op de 100.000 mensen (ook wel incidentie genoemd) persisterende conversie symptomen [2]. Dit zijn mensen van alle leeftijden, maar het soort lichamelijke klachten verschilt wel per leeftijdsgroep. Niet-epileptische aanvallen komen namelijk vooral voor bij twintigers, terwijl motorische symptomen voornamelijk voorkomen bij dertigers tot veertigers. Over het algemeen komt een conversiestoornis 2 tot 3 keer vaker voor bij vrouwen als bij mannen.
Beloop
Als je (langere tijd) last hebt van één of meerdere lichamelijke klachten die lijken op een neurologische aandoening ga je vaak naar je huisarts, omdat je het idee hebt dat er lichamelijk iets (ernstigs) aan de hand is. Soms wordt er geen lichamelijke/medische verklaring gevonden voor jouw klachten, maar blijven de klachten desondanks bestaan of verergeren ze zelfs. Dan spreken we van een conversiestoornis, ook wel functioneel-neurologisch-symptoomstoornis genoemd. Mensen met een conversiestoornis hebben naast hun conversiestoornis vaak ook last van een angststoornis (met name paniekstoornis) of depressieve stoornis [2]. Verder komen persoonlijkheidsstoornissen, neurologische en somatische aandoeningen vaker voor bij mensen met een conversiestoornis dan bij mensen zonder een conversiestoornis [2,3].
De ernst van de klachten kan bij een conversiestoornis wisselen met de tijd. Daarbij kunnen de klachten (sterk) beïnvloed worden door stressfactoren, zoals gezins- en werkomstandigheden.
Bronnen:
[1] GGZ Standaarden. Specifieke omschrijving conversiestoornis. https://www.ggzstandaarden.nl/zorgstandaarden/conversiestoornis/specifieke-omschrijving-conversiestoornis
[2] American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Washington, DC: Author.
[3] GGZ Standaarden. (2017). Conversiestoornis. https://www.ggzstandaarden.nl/uploads/side_products/ca6077e4e3f3f46b7f2b407152857261.pdf
[4] Rowe, J. B. (2010). Conversion disorder: Understanding the pathogenic links between emotion and motor systems in the brain. Brain, 133(Pt 5), 1295-1297
PERSOONLIJKE ERVARINGEN
“Bij mijn behandelaar kon ik mijn verhaal kwijt en voelde ik mij begrepen. Ze hielp mij mijn eigen tempo te bepalen op momenten dat ik er even doorheen zat en gaf me net dat extra zetje als het nodig was.”
RALPH, bekend met angstklachten“Met een duidelijk plan van aanpak lukte het me om weer goed voor mezelf te gaan zorgen. Daarna kon ik stilstaan bij mezelf en mijn verleden. Ik begrijp nu waar mijn verdriet vandaan komt.”
Heb je een vraag of wil je een bericht achterlaten?
Neem simpelweg contact met ons op via het formulier hieronder.