Posttraumatische stress-stoornis

Klachten

Als er sprake is van een posttraumatische stress-stoornis (PTSS) dan heb je in ieder geval last van herbelevingen of flashbacks en van gevoelens van spanning en onrust die ontstaan zijn na het trauma. Daarbij ben je geneigd om dingen die je doen denken aan de traumatische gebeurtenis (triggers) te vermijden. Om te spreken van PTSS moeten deze klachten tenminste één maand aanhouden.

Een posttraumatische stress-stoornis kenmerkt zich niet alleen door herbelevingen, spanning en vermijding. Vaak zijn er ook andere klachten zoals ongewenste huilbuien en slaapproblemen. Daarnaast kunnen meerdere van onderstaande klachten op de voorgrond treden:

• Dissociatie – Je voelt je afgesloten van de wereld en hebt moeite je dingen te herinneren
• Overmatige alertheid – Je bent op je hoede, bang dat je weer iets naars overkomt
• Emotionele problemen – Je kunt snel boos of prikkelbaar zijn, hebt last van schaamte of schuldgevoelens
• Lichamelijke klachten – Je hebt gespannen spieren, last van trillen of zweten
• Concentratieproblemen – Je kunt je hoofd moeilijk bij zaken zoals lezen houden of gesprekken zijn moeilijker te volgen
• Slaapproblemen – Je hebt telkens dezelfde onaangename dromen of nachtmerries
Lichamelijke klachten – Je hebt last van spierspanning, pijn op de borst, hoofdpijn of rugpijn

Heb je last van bovenstaande of soortgelijke klachten en vraag je je af of je een posttraumatische stress-stoornis hebt? Je bent niet alleen.

Oorzaken

Een posttraumatische stress-stoornis (PTSS) is het directe gevolg van een trauma. Omdat de gebeurtenis zo schokkend en overweldigend is, lukt het je niet deze te verwerken. Het lijkt of jijzelf en je lichaam in de nare herinneringen blijven hangen. Voorbeelden van traumatische gebeurtenissen zijn:

• seksueel geweld of misbruik
• fysieke agressie en bedreigingen
• berovingen of een overval
• ongevallen en bijna doodervaringen
• natuurrampen of oorlog

Bij je behandeling is het belangrijk dat je op een veilige manier terugkijkt op de nare gebeurtenissen, zodat je samen met je behandelaar grip kunt krijgen op je verleden en herbelevingen herinneringen kunnen worden.

Gevolgen

PTSS ziet er bij iedereen anders uit. De klachten en problemen kunnen verschillen in ernst en duur. Als je lijdt aan een posttraumatische stress-stoornis word je opgejaagd door je verleden. Je hebt last van angst, soms voortdurend, soms in aanvallen. Bepaalde situaties of plekken roepen zulke heftige herinneringen op dat je ze uit de weg moet gaan. Televisie kijken lukt niet omdat er beelden langs kunnen komen die je doen denken aan wat je is aangedaan of overkomen. Praten over wat je hebt doorgemaakt en voelt is moeilijk omdat je overweldigd kunt worden door emoties en angst. Door deze klachten ben je ernstig beperkt in je sociale leven en kun je het gevoel krijgen er helemaal alleen voor staan. Een normaal dagelijks leven leiden, werken of contacten onderhouden lukt vaak minder goed en gevoelens van uitzichtloosheid kunnen bij het uitblijven van een passende behandeling toenemen.

Voor familie en geliefden zijn de gevolgen vaak groot. Je dierbare zien lijden zonder dat je daar direct iets aan kunt doen is lastig. Als je zelf niet direct betrokken bent geweest bij een ernstig trauma, zoals een geweldsdelict of seksueel misbruik, is het niet mogelijk je een voorstelling te maken van de gevolgen van het trauma. Laat staan dat je kunt bevatten hoe het voelt om iets dergelijks door te maken. Gevoelens van machteloosheid kunnen zwaar en belastend zijn. Partners kunnen in isolement terecht komen of het gevoel hebben hun geliefde te verliezen. Het is daarom erg belangrijk dat de mensen uit je omgeving ondersteuning krijgen.

Heb je last van bovenstaande of soortgelijke klachten en vraag je je af of je een posttraumatische stress-stoornis hebt? Je bent niet alleen.

Behandeling

Er zijn verschillende vormen van behandeling die bewezen effectief zijn voor een posttraumatische stress-stoornis (PTSS). Bij alle behandelingen is het contact, de relatie met je behandelaar, de bepalende factor of de gesprekken helpen of niet. In deze relatie is vertrouwen nodig, zodat je dingen kunt bespreken die je moeilijk vindt en er dingen gezegd kunnen worden die niet makkelijk zijn om te horen.

Behandelvormen

Bij de behandeling van PTSS is het belangrijk dat je op een veilige manier en in je eigen tempo terugkijkt naar wat je is aangedaan of overkomen. Zo krijg je samen met je behandelaar grip op je verleden en kunnen herbelevingen herinneringen worden. Onze behandelingen richten zich niet enkel op vermindering van je klachten en problemen. Samen met jou onderzoeken we welke handvatten jij nodig hebt om tot duurzaam herstel te komen. Wij bieden de volgende bewezen effectieve behandeling bij PTSS:

• EMDR – Geef het trauma een plek, verminder de emotionele lading en verwerk je verleden
• Imaginaire exposure – Automatische angstreacties verminderen en je leefwereld vergroten
• Cognitieve gedragstherapie – Beperkende overtuigingen uitdagen en helpende overtuigingen formuleren

Wil je weten welke online behandeling het beste bij jou past?

Vóórkomen

Een posttraumatische stress-stoornis (PTSS) komt erg veel voor. Ongeveer 80% van alle mensen maakt in zijn of haar leven een traumatische ervaring door als gevolg van nare of heftige gebeurtenissen. Hiervan ontwikkelt ongeveer één op de twintig (5%) van de mensen een posttraumatische stress-stoornis.

Of je na een trauma een PTSS ontwikkelt hangt af van verschillende factoren, zoals het soort en de ernst van het trauma. Vrouwen ontwikkelen vaker een PTSS dan mannen. Daarnaast is het risico op het ontwikkelen van PTSS groter als je eerder een trauma hebt doorgemaakt of als je last hebt van andere psychische problemen.

Beloop

PTSS komt op alle leeftijden voor. De klachten gaan over het algemeen niet vanzelf over, tenzij je een passende behandeling krijgt aangeboden. Zonder behandeling heeft meer dan de helft van de mensen met PTSS na vijf jaar nog steeds last van ernstige klachten. Daarbij kun je in de loop der tijd ook andere problemen krijgen, zoals een depressie of een verslaving.

Bronnen:
www. hersenstichting.nl