Wat is een vermijdende persoonlijkheidsstoornis?

In je leven ontstaan patronen in je denken of in je gedrag. Sommige patronen helpen je vooruit te komen. Andere patronen zijn destructief. Destructieve patronen ontstaan vaak doordat we in onze jeugd tekort zijn gekomen en daardoor patronen hebben ontwikkeld die niet goed voor ons zijn. Er zijn veel verschillende soorten destructieve patronen.

Een voorbeeld van een destructief patroon bij de vermijdende persoonlijkheidsstoornis is dat je altijd zo bang bent voor afwijzing dat je sociaal contact uit de weg gaat, terwijl je hier eigenlijk wel behoefte aan hebt. Je bent steeds bezig met wat anderen van je zullen denken en bent bang dat mensen je stom of saai vinden.

Als je last hebt van zulke patronen, kan het zijn dat sprake is van een vermijdende persoonlijkheidsstoornis.

Heb je last van soortgelijke patronen en wil je die graag doorbreken? Je bent niet alleen.

Klachten

Als je een vermijdende persoonlijkheidsstoornis hebt, ben je sterk angstig en onzeker in sociaal contact. Je schaamt je voor je persoonlijke tekortkomingen die in jouw ogen groter zijn dan in werkelijkheid het geval is. Daarnaast kun je last hebben van enkele of meerdere van onderstaande klachten:

  • Angst voor afwijzing – Je vermijdt activiteiten waarbij veel interpersoonlijk contact komt kijken, door de angst voor afkeuring
  • Overgevoeligheid voor kritiek – Je bent in sociale situaties steeds bezig met het idee dat je wordt bekritiseerd of afgewezen
  • Vermoeidheid – Je hebt vaak weinig energie doordat je continu het gevoel hebt tekort te schieten
  • Wantrouwen – Je gaat niet gauw nieuwe contacten aan, tenzij je ervan overtuigd bent dat ze je aardig vinden
  • Moeite met relaties aangaan – Je gedraagt je gereserveerd in intieme relaties, vanwege de angst voor gek te worden gezet
  • Minderwaardigheidsgevoel – Je ziet jezelf als sociaal onbeholpen, onaantrekkelijk of minderwaardig in vergelijking met anderen
  • Geremd in sociale interactie – Je voelt je onbekwaam in nieuwe interpersoonlijke situaties en onderneemt hierdoor niet gauw nieuwe sociale activiteiten

Heb je last van bovenstaande of soortgelijke klachten en vraag je je af of je een vermijdende persoonlijkheidsstoornis hebt? Je bent niet alleen.

Oorzaken

Persoonlijkheidsstoornissen hebben altijd meerdere oorzaken. Hierin spelen zowel biologische, psychische als sociale factoren een rol, het ‘biopsychosociaal model’. De mate waarin deze factoren bijdragen aan het ontstaan van een persoonlijkheidsstoornis verschillen van persoon tot persoon.

Het kan zijn dat je als kind altijd al erg verlegen en introvert was. Als je dan bijvoorbeeld erg kritische, afstandelijke ouders had die emotioneel weinig betrokken waren kun je daardoor een negatief zelfbeeld ontwikkelen. Ook kunnen ingrijpende negatieve levensgebeurtenissen meespelen bij het ontwikkelen van een persoonlijkheidsstoornis, zoals misbruik of gepest worden.

Bij je behandeling is het belangrijk dat al deze oorzaken aandacht krijgen, zodat je samen met je behandelaar aan de dieperliggende oorzaken van je klachten kunt werken.

Gevolgen

Een vermijdende persoonlijkheidsstoornis ziet er bij iedereen anders uit. De klachten en problemen kunnen verschillen in ernst en duur.

Als je lijdt aan een vermijdende persoonlijkheidsstoornis heb je last van zich herhalende patronen die je functioneren op het gebied van relaties en werk negatief beïnvloedt. Werken of contact onderhouden met vrienden en familie lukt vaak minder goed. Iedereen heeft goede en wat minder goede eigenschappen. Wanneer je werk, relaties en andere aspecten in je leven ernstig lijden onder je persoonlijke karaktereigenschappen en eigenaardigheden, dan pas is sprake van persoonlijkheidsproblematiek. [of: Wanneer je negatieve trekjes je gaan tegenwerken en het niet meer goed lukt om je aan te passen aan je omgeving en je daardoor vastloopt, dan kan sprake zijn van persoonlijkheidsproblematiek.]

Door de persoonlijkheidsproblematiek kun je naast je klachten ook een depressie of angstproblematiek ontwikkelen.

Heb je last van bovenstaande of soortgelijke klachten en vraag je je af of je een vermijdende persoonlijkheidsstoornis hebt? Je bent niet alleen

Behandeling

Er zijn verschillende vormen van behandeling die bewezen effectief zijn voor persoonlijkheidsstoornissen. Bij alle behandelingen is het contact, de relatie met je behandelaar, de bepalende factor of de gesprekken helpen of niet. In deze relatie is vertrouwen nodig, zodat je dingen kunt bespreken die je moeilijk vindt en er dingen gezegd kunnen worden die niet makkelijk zijn om te horen.

Behandelvormen

Onze behandelingen richten zich niet enkel op vermindering van je klachten en problemen. Samen met jou onderzoeken we de onderliggende oorzaken, zodat je de handvatten krijgt om tot duurzaam herstel te komen. Solutalks biedt de volgende bewezen effectieve behandeling bij persoonlijkheidsstoornissen:

  • Schematherapie – Beperkende patronen doorbreken en hardnekkige overtuigingen over jezelf aanpakken
  • Vaardigheidstraining

Wil je weten welke behandeling het beste bij jou past?

Vóórkomen

Ongeveer 13,5% van de bevolking heeft een persoonlijkheidsstoornis. Ongeveer 2,4% van de mensen heeft de vermijdende persoonlijkheidsstoornis. Het komt ongeveer even vaak voor bij mannen als bij vrouwen. Vaak ontstaat het al in de puberteit, maar een diagnose wordt doorgaans niet gesteld vóór het achttiende levensjaar.

Beloop

Persoonlijkheidsstoornissen ontstaan vaak al in de pubertijd en verdwijnen doorgaans niet vanzelf. De klachten kunnen minder worden wanneer iemand ouder wordt en richting de middelbare leeftijd gaat. Een goede behandeling is essentieel om de klachten en symptomen te helpen verminderen.

Bronnen:
Kenniscentrumps.nl
DSM-5

PERSOONLIJKE ERVARINGEN

“Bij mijn behandelaar kon ik mijn verhaal kwijt en voelde ik mij begrepen. Ze hielp mij mijn eigen tempo te bepalen op momenten dat ik er even doorheen zat en gaf me net dat extra zetje als het nodig was.”

“Met een duidelijk plan van aanpak lukte het me om weer goed voor mezelf te gaan zorgen. Daarna kon ik stilstaan bij mezelf en mijn verleden. Ik begrijp nu waar mijn verdriet vandaan komt.”

Heb je een vraag of wil je een bericht achterlaten?

Neem simpelweg contact met ons op via het formulier hieronder.

    Hoe heeft u ons gevonden?